Praca w Muzeum, wbrew pozorom, niesie za sobą wiele ciekawych oraz ekscytujących chwil i zdarzeń. Tak było również w przypadku daru, który trafił do Muzeum Zamkowego w Pszczynie w dniu 15.05.2025 roku.
Wszystko zaczęło się od maila z Wielkiej Brytanii, który wpłynął do naszej skrzynki pocztowej w jesienne popołudnie 1 października 2024 r. Jego nadawcą była pani Kathleen Elkin, która zaproponowała przekazanie w darze rysunku z wizerunkiem księżnej Daisy von Pless. Jakie było zdumienie pracowników Muzeum, gdy okazało się, że chodzi o szkic związany z olejnym portretem księżnej Daisy i jej syna Hansa Heinricha XVII pędzla Ellisa Robertsa, który znajduje się w pszczyńskiej kolekcji! Oznaczało to ni mniej, ni więcej, że mamy do czynienia z odkryciem związanym z Daisy nie mającym porównania w powojennej historii naszej placówki.
Kilkumiesięczna wymiana korespondencji, z przesympatyczną właścicielką przyniosła nowe informacje. Duży rysunek (83 x 63 cm) przedstawiający piękną kobietę nabył kilkadziesiąt lat temu w jednym z brytyjskich antykwariatów, ojciec Kathleen. Jak sama wspomina, stanowił on imponujący element wystroju domu. Dopiero niedawno, już jako właścicielka rysunku, postanowiła odkryć kim jest tajemnicza, piękna kobieta. Niewątpliwie znajdująca się u dołu przedstawienia sygnatura i data „Ellis Roberts 1902”, ułatwiły poszukiwania. I tak, Kathleen ustaliła, że chodzi o Angielkę, która pod koniec XIX w. wyszła za mąż za Hansa Heinricha XV Hochberga i osiadła na Śląsku. Uznała, że miejsce rysunku jest w dawnej siedzibie księżnej Daisy – Zamku pszczyńskim, w którym obecnie mieści się Muzeum Zamkowe. I tak doszło do podpisania umowy darowizny oraz przekazania obiektu do naszych zbiorów.
Rysunek wykonany ołówkiem i węglem, jest szkicem, który powstał w tym samym czasie, co słynny pszczyński portret. Czy był to szkic przygotowawczy do obrazu, czy raczej rysunek-wzór dla powstałych w kolejnych latach licznych grafik? Tego jeszcze nie jesteśmy w stanie definitywnie rozstrzygnąć. Liczymy, że badania naszych historyków, historyków sztuki i konserwatorów już niedługo przyniosą odpowiedź na te, ale i kolejne rodzące się pytania.
Przekazanie do zbiorów Muzeum Zamkowego w Pszczynie rysunku przedstawiającego Daisy von Pless autorstwa Ellisa Robertsa stanowi wyjątkowe wydarzenie dla wszystkich badaczy historii rodu książąt von Pless. Tym bardziej należy złożyć serdeczne podziękowania w imieniu Dyrektora i Pracowników Muzeum Zamkowego w Pszczynie dla pani Kathleen Elkin za ten wspaniały dar. Nie ulega wątpliwości, że znalazł on dobrą i bezpieczną przystań, gdzie będzie mógł być podziwiany przez rzesze miłośników księżnej Daisy von Pless.
