Księżna Daisy von Pless: Szczęśliwe lata

Muzemum Zamkowe Pszczyna - logo

Po raz pierwszy w 60-letniej historii pszczyńskiego Muzeum Zamkowego prezentowana jest wystawa przygotowana przez angielskie muzeum. Jest to wystawa fotografii portretowych wybranych z obszernego, liczącego 3,5 tysiąca negatywów archiwum jednego z najstarszych zakładów fotograficznych w Anglii, działającego od 1880 roku Studio Lafayette, archiwum przechowywanego w londyńskim Muzeum Wiktorii i Alberta (Victoria & Albert Museum).

Ze szklanych klisz o wymiarach 38 x 30 cm (15 x 12 cali) wykonano przy użyciu najnowszego programu komputerowego i nowoczesnej techniki drukarskiej srebrzystoszare odbitki, miękkimi przejściami przywodzące na myśl osiemnastowieczne mezzotinty , w których mistrzami byli angielscy graficy. Przesłane pocztą fotografie, co do minimum uprościło sprawy organizacyjne wystawy przebiegające głównie za pośrednictwem łącz internetowych, odkrywają przed polskim widzem mało znany świat angielskiego high life’u schyłku epoki wiktoriańskiej i krótkiego okresu edwardiańskiego. Świat wytwornych i eleganckich kobiet i utytułowanych, równie eleganckich mężczyzn, świat, którego aktywną uczestniczką była pszczyńska księżna, Angielka, Daisy von Pless.

Użyte w tytule wystawy określenie „Szczęśliwe Lata” zamkniętego datami wykonania fotografii, to spokojny i dostatni okres przed I wojną światową, kiedy to młoda i piękna Daisy u boku bogatego męża, śląskiego magnata Hansa Heinricha XV von Hochberg, wiodła wystawny i beztroski styl życia, pełen dworskich uroczystości, zabaw, polowań, przyjęć i nieustannych podróży.
Wystawa prezentowana jest w czterech pomieszczeniach północno-zachodniego narożnika drugiego piętra pszczyńskiego zamku, w miejscu, gdzie przed stu piętnastu laty zamieszkała tuż po ślubie Daisy. Świeżo odnowione wnętrza z XIX-wiecznymi piecami, boazerią, dębowymi parkietami, starymi oknami i eklektycznymi stiukami wyglądają prawie tak samo jak wówczas, gdy Daisy zobaczyła po przyjeździe do Pszczyny „wspaniały, biały pałac”.

W salonach: zielonym, czerwonym i fioletowym zawieszono objaśnione obszernymi tekstami angielskimi z polskimi tłumaczeniami fotografie „profesjonalnych piękności”, polityków, królowych i królów, cesarza Wilhelma II, rosyjskiego wielkiego księcia i maharadży Cooch Behar obok przebranych w kosztowne kostiumy uczestników wielkiego balu wydanego w Devonshire House w 1897 r. z okazji Diamentowego Jubileuszu Królowej Wiktorii. Wśród nich, księżna Daisy w stroju królowej Saby z bratem Georgem w orszaku.

Wystawa „Księżna Daisy von Pless: Szczęśliwe Lata” odbywa się pod kuratelą Russella Harrisa i Barbary Borkowy we współpracy z paniami Lidią Kruczek, głównym inwentaryzatorem i Sylwią Smolarek, asystentem w Muzeum Zamkowym w Pszczynie. Russell, absolwent Uniwersytetu w Oxfordzie, jest autorem kilku książek i kuratorem paru innych wystaw Lafayette’a. Barbara, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, współpracowała w przeszłości przy wystawach fotograficznych w Narodowej Galerii Portretu i w Victoria & Albert Museum w Londynie.

Wystawie towarzyszy pokaz cennych eksponatów związanych z osobą księżnej Daisy, pochodzących ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Pszczynie. Zaprezentowane zostaną między innymi pamiątki zdeponowane w Muzeum przez wnuka księżnej, księcia Bolka von Hochberg i jego córkę Felicitas. W tej części wystawy możliwe stało się niezwykłe połączenie w bliskiej ekspozycji współczesnych lafayetteowskich fotografii odbitych ze starych klisz z oryginałami fotografii, jak: Daisy jako królowa Saby, Daisy z profilu, Daisy w koronie.

Tu też wyeksponowane są trzy najbardziej znane, malarskie portrety księżnej Daisy pędzla londyńczyków: Ellisa Robertsa i Reginalda Arthura i Polaka – Bolesława Szańkowskiego, stwarzając jedyną okazję do „kontemplacji dzieła sztuki” z bliska i w dobrym świetle.
W ostatniej sali, na płótnie i w fotografii na portretach śląska rodzina Daisy: mąż, synowie, teść herzog Hans Heinrich XI, jego dwie żony i dzieci.