Opis
Losy pszczyńskiej księżnej Daisy von Pless (1873-1943) po dziś dzień rozpalają wyobraźnię. Jej postać obrosła legendą, a każda związana z nią pamiątka wywołuje niemałe poruszenie. „Klejnoty księżnej Daisy” to lektura obowiązkowa dla wszystkich wielbicieli arystokratki, jak również dla tych, którzy interesują się historyczną biżuterią. Marta Dąbrowska, historyk sztuki i badaczka klejnotów księżnej, poddaje w niej analizie „szkatułę” Daisy.
Biżuteria, od wieków stanowiąca symbol statusu i władzy, służyła do kreowania wizerunku księżnej. W swych zasobach posiadała m.in. klejnoty rodowe oraz ordery zakładane na ceremonie dworskie i bale. Autorka tekstu wśród najcenniejszych jej precjozów wymienia koronę wysadzaną diamentami i perłami – prezent ślubny od teścia. Sama księżna wspominała o niej w pamiętnikach, zachowały się też wizerunki, czy to malarskie czy fotograficzne, do których pozowała, mając na głowie ten atrybut wysokiej pozycji społecznej. Marta Dąbrowska podkreśla, jak wielką wagę przykładano do stroju ceremonialnego, przytaczając na potwierdzenie zapiski Daisy. Księżna, dowiedziawszy się z gazety w czasie swego pobytu w Buenos Aires w 1913 r., że uważa się ją za najpiękniejszą kobietę w Europie, nie chcąc nikogo zawieść, postanowiła założyć do opery wszystkie klejnoty, które ze sobą przywiozła. W tekście można przeczytać ponadto o tym, jaką była klientką i gdzie kupowała biżuterię. Przewija się tu cały szereg nazwisk wytwórców dóbr luksusowych z Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec czy Indii. Powołując się na archiwalne dokumenty i korespondencję księżnej, Marta Dąbrowska przywołuje sytuacje, w których zdarzało się arystokratce biżuterię gubić, a także pisze o tym, że ją reklamowała i oddawała do naprawy lub przeróbek.
W rodzinie von Plessów wszystko musiało być „fürstlich”, toteż księżna nie szczędziła pieniędzy na klejnoty. Tymi słowami pisała o sobie i innych damach ze swego kręgu towarzyskiego: „wszystkie miałyśmy tak wspaniałą biżuterię, że nadawałaby się na zabezpieczenie kredytu dla niejednego dworu”. Dowodzą tego bez wątpienia zamieszczone w publikacji spisy z wyceną biżuterii księżnej sporządzone dla towarzystw ubezpieczeniowych w latach 1892 i 1908 r., jak również wycena z 1936 r. dokonana przed planowaną sprzedażą. Podane tam ilości i kwoty są imponujące. W książce znaleźć można także spis klejnotów sporządzony po śmierci Daisy, a ponadto informacje na temat tego, co stało się z niektórymi należącymi do niej kosztownościami.
Marta Dąbrowska poddaje też analizie zachowane po dziś dzień klejnoty księżnej i inne należące do niej cenne przedmioty osobiste, które znajdują się obecnie w kolekcji rodziny oraz w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Zamieszczone w książce zdjęcia pozwalają w pełni podziwiać ich piękno. Uzupełniają je archiwalne wizerunki Daisy von Pless w postaci reprodukcji portretów i fotografii pochodzących ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Pszczynie.
Publikacja zawiera teksty w języku polskim, angielskim i niemieckim.
Autorzy: Praca zbiorowa
Współpraca przy publikacji: Marta Dąbrowska, Jan Gałaszek, Jan Kruczek, Marcin Nyga, Sylwia Smolarek-Grzegorczyk
Redakcja: Maciej Kluss
Wydawnictwo: Muzeum Zamkowe w Pszczynie
Rok wydania: 2018
Objętość: 66 stron
Format: A4
Oprawa: Miękka
ISBN 978-83-60645-35-2
