Dawno temu, kiedy nie było jeszcze samochodów, ani pociągów do przemieszczania się z miejsca na miejsce służyły…
Aby się dowiedzieć rozwiąż rebus:
A czym właściwie są? To takiego rodzaju środki transportu, w których siłą pociągową są zwierzęta np. konie, muły, osły czy psy – to one wprawiają pojazdy w ruch. Pojazdami takimi dawniej przewożono ludzi oraz towary, mogły posiadać koła bądź płozy (sanie), były bardzo różne w zależności od tego, do czego służyły.
Podróżowanie takimi środkami transportu nie należało do najbardziej przyjemnych, bo przecież nie każdy lubi telepać się po błotnistych, nierównych drogach. Dalekie podróże nie były zajęciem dla dam, które lubiły pachnieć i zachwycać nową suknią, lecz dla ludzi lubiących wyzwania, potrafiących znieść niewygody.
W Muzeum Zamkowym w Pszczynie, a konkretnie w Stajniach Książęcych [fot. 1] znajduje się wybudowana w 1864 roku wozownia [fot. 2]. Jest to duże pomieszczenie, w którym dawniej przechowywane były pojazdy. Obecnie w Stajniach Książęcych można zobaczyć trzy pojazdy konne. Są to: czteroosobowa kareta* Clarence pochodząca ze zbiorów Muzeum – Zamku w Łańcucie [fot. 3], która powstała w Berlinie na początku XX wieku oraz dwa powozy**. Powóz dla czterech osób typu lando ze zbiorów Muzeum w Rybniku [fot. 4] powstał w Jeleniej Górze na przełomie wieków XIX i XX. Drugi powóz, również czteroosobowy, typu mylord pochodzący ze zbiorów Muzeum – Zamku w Łańcucie [fot. 5] powstał w Czechach na początku XX wieku.
Może ktoś z Was ma ochotę posiadać na własność własną karetę? Poniżej znajduje się szablon [fot. 6] oraz instrukcja sklejenia modelu takiego pojazdu [fot. 7]. Możliwe, że karety wykonane przez uczestników warsztatów w Muzeum zainspirują Was do dzieła [fot. 8]. Miłej zabawy!
*Kareta to czterokołowy, elegancki, odświętny pojazd używany do jazdy po mieście lub do dalszych podróży. Kareta ma kształt zamkniętego pudła. Z przodu oraz z tyłu karety znajdowały się kozły, czyli miejsca do siedzenia dla stangreta oraz lokaja. Stangret, czasami zwany też woźnicą, siedział z przodu i powoził – to znaczy – kierował karetą. Lokaj, czyli osoba, która służyła podróżującym, m.in. otwierając drzwi i pomagając wysiadać, zajmował kozioł z tyłu karety.
**Powóz w odróżnieniu od zamkniętej karety jest pojazdem otwartym, chociaż niektóre typy powozu, np. lando czy mylord, mają ruchome budy, czyli dach rozkładany w razie deszczu.