Muzeum Zamkowe w Pszczynie

W korytarzach Stajni Książęcych przy Zamku pszczyńskim znajduje się niezwykły obiekt, który można zaliczyć do dekoracyjnych form meblarskich. Złocona i malowana figura czarnoskórej młodej kobiety, podtrzymująca lampy może być zaskakującym widokiem w przestrzeni stajennnej. Takie elementy wyposażenia wnętrz nazwano gerydonami. Ten pszczyński powstał najpewniej na początku wieku XX w Niemczech i jest jednym z pary – drugi ma formę młodego mężczyzny. Wykonany został z polichromowanego drewna i stali.

A co oznacza nazwa gerydon? Wywodzi się ona od imienia Guéridona, postaci sługi trzymającego świecznik, występującego w XVII-wiecznych farsach. Gerydon to reprezentacyjna wysoka podstawa pod wazę, tacę czy świecznik. Początkowo nazwą tą określano we Francji rzeźbioną w drewnie postać Murzyna trzymającego pochodnię lub podtrzymującego tacę dla świecznika. Pszczyńska Murzynka jest młodą uśmiechniętą kobietą o migdałowych oczach, ubraną w białą koszulkę z wycięciem na biust, drapowaną żółtą spódnicę z białą halką [fot 1]. Warto przyjrzeć się postaci bliżej, by podziwiać złotą lamówkę, którą obszyty jest strój dziewczyny i złociste sznurowane zapięcie koszulki. Złotym kolorem wykończono także talerz trzymany w prawej ręce przez Murzynkę oraz ramiona lampy i części postumentu, na którym stoi ciemnoskóra postać.

Gerydon ten był eksponowany na wystawie „Dialogi w wyobraźni. Wystawa strojów i obiektów z kolekcji Muzealne Mody i Muzeum Zamkowego w Pszczynie” w 2018 roku [fot. 2] a na codzień można go podziwiać przy okazji warsztatów czy konferencji odbywających się na pierwszym piętrze Stajni Książęcych.

Autor tekstu: Dominika Sulińska