PSZCZYŃSKI RYNEK
Podczas odbudowy Pszczyny po ostatnim wielkim pożarze 8 sierpnia 1748 roku, utrzymano stary układ przestrzenny miasta z dużym prostokątnym rynkiem pośrodku. Rynek i główne trakty od bramy Polskiej do bramy Niemieckiej wybrukowano w latach 1753-1780.
Pierwszą studnię na rynku wybudowano dopiero w 1811 roku, drugą po przeciwnej stronie w 1829 roku. Wcześniej mieszkańcy czerpali wodę z płynącej przez Pszczynę młynówki. W połowie XIX wieku studnie służyły już tylko do gaszenia pożarów i pojenia zwierząt. Ludność używała wody pitnej z książęcego wodociągu, którego źródła były na pastwiskach w Łące.
Na rynku odbywały się jarmarki, stąd też odjeżdżał dwa razy w tygodniu pocztylion listowy i osobowy. W 1876 roku postawiono pomnik ku czci pruskiego wojska, który w 1927 roku, przemianowano na pierwszy w Polsce pomnik Marszałka Piłsudskiego. Początkiem lat 20. XX wieku wycięto stare drzewa, ale już pod koniec lat 30, pojawiły się na rynku klony czerwone i akacje kuliste.
Ogólny zarys zabudowy rynku zachował się do dnia dzisiejszego, tylko częściowo uległa zmianie północna pierzeja. Przyczyną był kolejny pożar, w wyniku którego z 24 na 25 stycznia 1905 roku spłonął kościół ewangelicki. Odbudowano go i już w 1907 roku dokonano poświęcenia nowej świątyni. Przylegający do niej ratusz, obecny kształt otrzymał dzięki gruntownej przebudowie w latach 30. XX wieku. Wówczas przełożono główne wejście, zmieniono układ okien, powiększono balkon, ustawiono słupy arkadowe, a elewację frontową zwieńczono neobarokowym szczytem z zegarem.
Na historycznych fotografiach autorstwa Michała Święcha, widoczne są opisane wcześniej kościół ewangelicki i ratusz, następnie kamienica zwana Frykówką (Rynek 3), której najstarszy zachowany widok pochodzi z barwnej litografii wykonanej w 1864 roku przez Emila Depoix’a. Na kolejnych fotografiach wyróżniają się dwie kamienice z wieżyczkami: hotel „Pszczyński Dwór” zwany dawniej zajazdem „Pod białym łabędziem” (Piastowska 1) i Kawiarnia Miejska, którą otworzono w budynku starego zajazdu „Pod jodłowym jeleniem” (Piastowska 2) oraz kamienica, w której po pożarze w 1748 roku miał swoją siedzibę Urząd Skarbowy (Rynek 9).
Stojący pod kościołem ewangelickim samochód o numerze rejestracyjnym Kl 2518 należał do zamieszkałego w Sosnowcu inżyniera Authelma Condamina.
Opracowała: Joanna Strońska-Przybyła na podstawie
tekstów własnych, Agnieszki Modrzejewskiej, Joanny Szczepańczyk i Małgorzaty Tomczykiewicz Pszczyna wczoraj i dzisiaj,
oraz materiałów z zasobu Archiwum Państwowego w Katowicach Oddział w Pszczynie
Pszczyna wczoraj i dzisiaj
Inspiracją dla powstania albumu, stał się zbiór negatywów szklanych Michała Święcha, jednego z najsłynniejszych fotografów pszczyńskich.
Gmach Generalnej Dyrekcji Dóbr Księcia Pszczyńskiego
tzw. Paleję wybudowano w 1902 roku na terenie majątku Siedlice. Gmach zaopatrzono w centralne ogrzewanie, wodociąg, kanalizację, instalacje: elektryczną, odgromową i telefoniczną.